W miarę jak Unia Europejska intensyfikuje swoją transformację w kierunku gospodarki neutralnej pod względem emisji dwutlenku węgla, Portugalia jest coraz częściej postrzegana jako przyszły kluczowy dostawca zielonego wodoru (H₂) na kontynent. Dzięki ogromnym zasobom odnawialnym, strategicznemu położeniu geograficznemu i rosnącemu portfelowi projektów związanych z czystą energią, Portugalia dostosowuje swoją strategię przemysłową do szerszych celów dekarbonizacji UE i pozycjonuje się jako główny gracz w powstającej gospodarce wodorowej.

W centrum tych ambicji znajduje się zaangażowanie kraju w produkcję zielonego wodoru, wytwarzanego w procesie elektrolizy zasilanej odnawialnymi źródłami energii, takimi jak energia słoneczna i wiatrowa. W przeciwieństwie do szarego lub niebieskiego wodoru, które zależą od paliw kopalnych, zielony wodór oferuje bezemisyjną ścieżkę dekarbonizacji trudnych do elektryfikacji sektorów, takich jak przemysł ciężki, lotnictwo, transport morski i magazynowanie energii na dużą skalę. W tym kontekście naturalne zasoby Portugalii i jej potencjał innowacyjny stanowią wyraźną przewagę.

Jednym z najważniejszych projektów w fazie rozwoju jest inicjatywa MadoquaPower2X, zlokalizowana w strefie przemysłowej i logistycznej Sines, na południowo-zachodnim wybrzeżu. Projekt ten, często opisywany jako fundament przyszłej portugalskiej "doliny wodorowej", obejmie budowę dwóch dużych obiektów, jednego do produkcji zielonego wodoru, a drugiego do syntezy zielonego amoniaku. Wspierany przez portugalsko-holendersko-duńskie konsorcjum, projekt będzie stanowił inwestycję o wartości 2,8 mld euro, a jego budowa rozpocznie się w 2027 r., a pełne uruchomienie planowane jest na rok 2029. Po uruchomieniu będzie on służył zarówno konsumpcji krajowej, jak i eksportowi, zwłaszcza do Europy Północnej, gdzie popyt na czyste paliwo ma gwałtownie wzrosnąć w nadchodzących dziesięcioleciach.

Równocześnie, inne projekty wzmacniają tę dynamikę. W Castelo Branco powstaje zakład produkcji zielonego wodoru w ramach partnerstwa między portugalską grupą zajmującą się energią odnawialną a chińskim liderem w dziedzinie czystej energii. Dzięki parkowi słonecznemu o mocy 25 MW i 10 MW mocy elektrolizy, zakład ma produkować 900 ton zielonego wodoru rocznie, który będzie wtłaczany do korytarza H2Med - nowego projektu transeuropejskiego rurociągu, który połączy Półwysep Iberyjski z Francją i Niemcami. Rurociąg ten ma na celu transport odnawialnego wodoru przez granice, pomagając UE w osiągnięciu ambitnych celów klimatycznych przy jednoczesnej poprawie bezpieczeństwa energetycznego.

Wiodąca pozycja Portugalii w tej dziedzinie wynika nie tylko z położenia geograficznego i nasłonecznienia. Kraj ten rozwinął solidny ekosystem odnawialnych źródeł energii, z wieloletnim doświadczeniem w energetyce wiatrowej, wodnej i słonecznej. Portugalscy inżynierowie, uniwersytety i firmy energetyczne zgromadziły głęboką wiedzę specjalistyczną w zakresie technologii czystej energii i rozwoju projektów. Wiedza ta jest obecnie rozszerzana na zielony wodór, nowszy i mniej dojrzały sektor, który oferuje ogromny potencjał.

Co więcej, międzynarodowe partnerstwa przynoszą kapitał i skalę technologiczną potrzebną do realizacji tak dużych projektów. Zaangażowanie chińskich i europejskich inwestorów, obok portugalskich firm, odzwierciedla globalne zaufanie do Portugalii jako stabilnej, gotowej na przyszłość bazy dla infrastruktury energetycznej. Współpraca ta pomaga również przyspieszyć harmonogram produkcji i eksportu wodoru, łącząc lokalną wiedzę z zaawansowanymi technologiami i możliwościami finansowania.

Poza wodorem, Portugalia czyni również postępy w dziedzinie biometanu, często pomijanego elementu zielonej transformacji. Realizowanych jest kilka inicjatyw mających na celu wykorzystanie odpadów rolniczych, komunalnych i przemysłowych do produkcji biometanu, odnawialnego gazu, który może być wprowadzany bezpośrednio do krajowej sieci gazowej. Te uzupełniające się wysiłki jeszcze bardziej umacniają rolę Portugalii jako zdywersyfikowanego i elastycznego dostawcy czystej energii.

Co najważniejsze, rozwój ten nie dotyczy jedynie zaspokojenia krajowych potrzeb energetycznych Portugalii. Chodzi o oferowanie rozwiązań dla rosnących wyzwań energetycznych i klimatycznych w Europie. W miarę jak kraje na całym kontynencie zmniejszają swoją zależność od paliw kopalnych i poszukują skalowalnych, zrównoważonych alternatyw, Portugalia pozycjonuje się zarówno jako dostawca, jak i centrum innowacji w zakresie czystych paliw.

Z projektami w budowie, kolejnymi w przygotowaniu oraz wspierającymi ramami politycznymi rządu i UE, Portugalia jest na dobrej drodze do stania się bramą zielonej energii dla Europy. Jeśli obecna dynamika się utrzyma, do początku lat 2030-tych kraj ten może stać się znaczącym eksporterem zielonego wodoru i powiązanych technologii - pomagając zasilać europejski przemysł i miasta czystą, lokalnie produkowaną energią.

W świecie w coraz większym stopniu kształtowanym przez działania na rzecz klimatu i odporność energetyczną, Portugalia udowadnia, że wielkość nie jest ograniczeniem, jeśli jest poparta wizją, talentem i długoterminową strategią. Zielona rewolucja wodorowa może mieć jedną z najsilniejszych platform startowych w tym atlantyckim kraju.