Het gaat over een jaar van een voortdurende oorlog tussen twee groepen chimpansees, van dichtbij en persoonlijk gefilmd, en de verteller suggereert nooit dat er enige overeenkomst is tussen hun oorlog en onze oorlogen. Dat hoeft ook niet. Je moet wel dood zijn om het te missen.
Zoals in de meeste oorlogen tussen mensen draait het om territorium, of preciezer gezegd om de grondstoffen die het territorium bevat. Fruitbomen in de buurt van de voortdurend bewaakte grens tussen de territoria van de twee chimpanseegroepen in Oeganda's Kibale National Park zijn in dit geval de twistappel.
Het doel van het spel is om die grens naar het oosten te verschuiven om die bomen erin op te nemen (de westelijke groep) of om hem te houden waar hij is (de centrale groep). Het lijkt een beetje op de recente mini-oorlog tussen Thailand en Cambodja, die momenteel is vastgelopen door een staakt-het-vuren - hoewel het twistpunt in het geval van de mens slechts een symbool is (een oude tempel) in plaats van een bron van echte waarde.
Maar ook in het geval van de rivaliserende chimpanseebendes gaat het niet om een strijd om grondstoffen. Het is nog maar een paar decennia geleden dat de westelijke groep zich afsplitste van de grotere centrale groep (chimpanseebroedden splitsen zich op als ze meer dan honderd leden tellen) en de rivaliteit tussen de machtige oudere mannetjes van de twee groepen woekert nog steeds voort.
Het zou oneerbiedig zijn om het grote drama van de verbroken alliantie tussen de families Shinawatra en Hun, die de Thaise en Cambodjaanse politiek in recente tijden domineerden, te vergelijken met een grensoorlog geleid door leden met een hoge status van twee naburige chimpanseebands in Oeganda. Toch is er een zekere weerklank in de omstandigheden.
Tegen de tijd dat we bij grote oorlogen komen tussen grote ontwikkelde staten zoals Rusland en Oekraïne, zijn de oorzaken van de oorlogen vaak abstracte 'strategische' zorgen die ver afstaan van de realiteit van het dagelijks leven voor hun burgers. Toch weerklinken nog steeds de echo's van gedragingen uit het verleden.
Wat Vladimir Poetin bijvoorbeeld dreef tot de invasie van Oekraïne, was spijt over de ineenstorting van het Sovjetrijk bijna veertig jaar geleden en vastberadenheid om ten minste de Slavische delen ervan ('Russky Mir') weer samen te voegen tot één machtige orthodoxe staat. Ook al is hij zelf waarschijnlijk niet gelovig.
Op dat punt hebben we onze primaatverwanten ver achter ons gelaten. Voor zover we weten zijn zij niet geneigd tot abstract denken, dus hun oorlogen gaan altijd over reële middelen en/of persoonlijk voordeel. Terwijl de 'wereldoorlogen' van de 20e eeuw en de mogelijke wereldwijde nucleaire holocaust van de 21e eeuw niet rationeel zijn: de kosten wegen veel zwaarder dan de mogelijke winst.
Dat betekent niet dat geen enkel land ooit nog zijn toevlucht zal nemen tot geweld, noch dat geweldloosheid het antwoord is. Naakt geweld overtroeft altijd de zoete rede. Het enige antwoord is wat nu bekend staat als de 'internationale rechtsorde': een de facto alliantie van landen die militaire verovering verbiedt en bereid is die wet zo nodig met geweld af te dwingen.
Die alliantie bestaat al en de regels ervan zijn vastgelegd in het Handvest van de Verenigde Naties, ondertekend in 1945. Het feit dat veel landen het verbod op het veranderen van internationale grenzen met geweld hebben genegeerd (en er in sommige gevallen lange tijd mee zijn weggekomen) is minder belangrijk dan het feit dat het überhaupt bestaat.
De diplomaten die het Handvest schreven, wisten niet hoe oud en diepgeworteld het instituut oorlog was. Ze wisten niets over oorlog onder niet-menselijke primaten. Ze realiseerden zich niet dat oorlog universeel was onder menselijke jager-verzamelaars, zelfs lang voor de opkomst van de eerste beschavingen.
Maar ze wisten dat hun poging om een einde te maken aan oorlog vele malen en op vele plaatsen zou mislukken voordat het zou lukken, als het al ooit zou lukken. In de afgelopen tachtig jaar zijn vele miljoenen mensen gedood in oorlogen, maar hun project is succesvoller geweest dan de meesten van hen hadden verwacht: het dodental door oorlog daalde sterk naarmate de decennia verstreken en kernwapens werden nooit meer gebruikt.
In de afgelopen jaren is er echter een gevoel ontstaan dat het project aan het terugkrabbelen is. Niet alleen grijpen de grootmachten vaker naar oorlog, maar ze doen dit zelfs zonder te proberen het te rechtvaardigen onder de regels van het VN-Handvest voor het gebruik van geweld: Rusland in Oekraïne, Israël in Gaza, de Verenigde Staten in Iran.
Misschien is er zoveel tijd verstreken dat ze vergeten zijn wat het doel was van iedereen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog: de oorlogsregel vervangen door de rechtsregel. Als dat zo is, zouden ze allemaal verplicht moeten worden om 'Chimp Empire' te kijken, om ze eraan te herinneren waar we vandaan komen en waarom we naar een betere plek moeten.