Eind juni werden alle tienduizend inwoners van de eilandstaat Tuvalu in de Stille Zuidzee uitgenodigd om mee te doen aan een loterij waarvan 280 gelukkige winnaars een speciaal klimaatveranderingsvisum krijgen dat hen het recht geeft om voor onbepaalde tijd in Australië te werken, studeren en wonen. Meer dan 3000 - bijna een derde van de bevolking - legden hun 25 dollar neer om zich in te schrijven voor een kans om te vertrekken.
Tuvalu is eigenlijk een leuke plek om te wonen, hoewel banen schaars zijn en het amusement beperkt. Het grootste nadeel is dat de negen koraalatollen erg laag liggen (twee ervan staan al grotendeels onder water). Tegen 2080 zullen ze allemaal onder water staan, of al veel eerder als de zeespiegel sneller stijgt doordat smeltende gletsjers van Antarctica en Groenland de zee in glijden.
Maar dat geeft niet: er komen elk jaar 280 extra Australische visa bij en Nieuw-Zeeland geeft er nog eens 75, dus iedereen zou al lang voordat ze verdwijnen veilig van de eilanden af moeten zijn. Jammer van het langzame verlies van de taal en cultuur als de Tuvaluanen verspreid raken over bevolkingsgroepen die duizenden keren groter zijn, maar ze zullen tenminste overleven.
De Australische regering is behoorlijk trots op haar innovatie: "Dit is de eerste overeenkomst in zijn soort waar ook ter wereld, die een pad biedt voor waardige mobiliteit naarmate de gevolgen van de klimaatverandering verergeren." Ze heeft recht op haar opschepperij, maar cijfers zijn belangrijk. De harde waarheid is dat dit niet zou gebeuren als er een miljoen Tuvaluanen in dezelfde benarde situatie zouden verkeren.
Het belangrijkste feit in elke discussie over klimaatvluchtelingen is dat de tropische landen eerder en harder getroffen zullen worden dan de landen dichter bij de polen. Toch hebben de landen in de gematigde zone het grootste deel van de opwarming veroorzaakt, omdat ze industrialiseerden en meer dan een eeuw geleden begonnen zijn met het uitstoten van broeikasgassen.
De schuld en de pijn zijn ongelijk verdeeld en iedereen in de armere landen dichter bij de evenaar weet dat. Zoals Atiq Rahman van het Bangladesh Centre for Advanced Studies het verwoordde: "Vanaf nu moeten we een systeem hebben waarbij je voor elke 10.000 ton koolstof die je uitstoot, een Bengalees gezin in huis moet nemen."
Maar dat zal niet vrijwillig gebeuren, toch? Toch zullen dertig miljoen families in Bangladesh de komende generatie hun land en hun huizen verliezen door overstromingen (stijgende zeespiegel in het zuiden en grote rivieren gevuld met water van smeltende gletsjers in de Himalaya in het noorden en westen). Ze moeten ergens heen en niemand zal ze een visum voor klimaatverandering geven.
Ik heb het alleen over Bangladesh omdat het meer mondige wetenschappers heeft dan de meeste andere landen. Veertig procent van de wereldbevolking leeft in de tropen, en maar liefst de helft van hen zal te maken krijgen met situaties die zo verschrikkelijk zijn dat ze in de volgende generatie zullen moeten verhuizen.
Enkele tientallen miljoenen zullen waarschijnlijk binnen de komende tien jaar moeten verhuizen, en de resterende poorten naar veilige toevluchtsoorden elders zullen tegen hen dichtslaan. (De meeste zijn al gesloten.) In de meeste gevallen zal het lelijk zijn, en op sommige plaatsen zal het bloederig zijn.
Geen enkel land is hier ook maar enigszins op voorbereid. De overgrote meerderheid heeft niet eens erkend dat het eraan komt. Zelfs de meeste wetenschappers houden vast aan volstrekt onrealistische verwachtingen van plotselinge veranderingen van hart en enorm versnelde decarbonisatie die ons op de een of andere manier op het allerlaatste moment zullen redden.
Dat gaat niet gebeuren. De hele menselijke geschiedenis en alle huidige ervaringen vertellen ons dat het niet zal gebeuren. Zelfs als we onze kooldioxide- en methaanuitstoot volgend jaar zouden halveren, waardoor de wereldeconomie in duigen zou vallen, dan nog is het momentum van de opwarming zodanig dat er bijna niets zou veranderen in de klimaatvoorspellingen voor de komende tien jaar.
De enige actie die die toekomst nu zou kunnen veranderen (en daar zit geen garantie op) is geo-engineering om de planeet af te koelen. Het is natuurlijk alleen symptoombestrijding, maar hitte is de uiteindelijke oorzaak van alle andere klimaatrampen en die moet worden tegengehouden terwijl we zo snel mogelijk werken aan het beëindigen van onze emissies.
Geo-engineering (ook wel klimaatherstel genoemd) is haalbaar, niet onmogelijk duur en waarschijnlijk veilig omdat het grotendeels bestaande atmosferische processen nabootst of uitbreidt. Introduceer het geleidelijk, volg het op de voet en hoop dat het goed werkt, want we hebben bijna geen opties meer.